gebit&leeftijd
het is belangrijk dat je het gebit van je paard regelmatig controleerd. daarom is het verstandig om te leren hoe je de mond van het paard opent, zonder jezelf of het paard te verwonden. dit kan je het beste doet onder begeleiding, die ervaring heeft en het voordoet.
leeftijd
het gebit van je paard vraagt steeds aandacht en zorg. goede voeding helpt daar natuurlijk bij. aandacht voor het gebit is belangrijk omdat als het paard ouder wordt verandert. door de vorm van het gebit, aantal tanden en kiezen kan je inschatten hoe oud het paard ongeveer is.
het openen van de mond
als je de geboortendatum van een paard niet weet, is het de beste manier om een leeftijd in te schatten door naar zijn gebit te kijken. hier moet je zeker ervaring bij hebben. probeer het niet als je onervaren bent. laat het doen door iemand die verstand en ervaring er van heeft. ga niet recht voor je paard staan, maar naast het hoofd van je paard, plaats je linkerhand op de bovenlip onder de neusgaten, en je rechterhand onder de kaak. steek de vingers van je rechterhand in de lagen, de ruimte achter de snijtanden. het paard opent zijn mond. trek nooit aan de tong van het paard, anders kan het paard ernstig gewond raken.
de bouw van de mond
een volwassen hengst heeft 40 gebitselementen, waaronder 24 kiezen,12 snijtanden, en 4 hoektanden. hij kan ook nog maximaal 4 haaktanden hebben. een volwassen merrie kan geen hoektanden hebben, dus merries hebben 36 tanden plus maximaal 4 haaktanden. paarden zijn dieren die van naturen grazen en kauwen en terwijl ze hun eten aan het vermalen zijn, slijpen ze hun tanden voortdurend af. als ze ongeveer 5 jaar oud zijn heeft het gebit een definitieve vorm. vanaf dat moment groeien de gebitselementen langzaam om erge slijtage te voorkomen. terwijl de gebitselementen langzaam door slijten komen verschillende dingen op de wrijfvlakken bloot te liggen. daardoor kan je de leeftijd inschatten. waar je ook aan moet denken is dat de bovenkaak wijder is dan de onderkaak, dat betekent dat als een paard gedurende langere tijd zijn eten vermaalt, zijn tanden ongelijkmatig afslijten. hierdoor ontstaan er scherpe haken aan de randen van de kiezen in de onderkaak. de haken snijden in de wang. dit zorgt voor pijn en ongemak. het is van groot belang dat de kiezen regelmatig worden geraspt. dit moet ongeveer 2 keer per jaar gebeuren door een dierenarts of een paardentandarts. hij kijkt de gebitselementen na en raspt de haken weg.
Veulens
net zoals mensen hebben ook paarden een melk en een blijvend gebit. een pasgeboren veulen heeft meestal al melkkiezen, zijn melksnijtanden komen er binnen een week. als een veulen 9 maanden oud is is zijn melkgebit compleet. dit melkgebit bestaat uit 6 snijtanden, en 3 premolaren in onder en bovenkaak. en 3 premolaren in elke boven en onderkaakboog. veulens hebben dus 12 kiezen en premolaren, melkhoektanden zijn er niet bij veulens.
2,6 tot 3 jaar oud.
de middelste melksnijtanden vallen uit en worden vervangen door blijvende snijtanden. deze zijn makkelijk te herkennen omdat ze langer,breder en geler zijn dan melktanden. rond deze tijd verschijnen er ook 2 blijvende premolaren in de onder en bovenkaak.
3,6 jaar oud.
de 2 volgende melksnijtanden woren door de blijvende snijtanden vervangen en weer verschijnen er premolaren in elke kaakboog.
4 tot 4,6 jaar oud.
de buitenste melksnijtanden worden door blijvende snijtanden vervangen. ook komen de eerste 2 molaren in elke kaakboog. rond deze tijd krijgen hengsten ook de hoektanden. als paarden 5 jaar oud zijn hebben ze hun blijvende gebit.
6 jaar oud
de snijvlakken van de tanden worden wrijfvlakken genoemt, de slijtage van de wrijfvlakken van de snijtanden van de onderkaak, geven een beeld van de ouderdom van het paard. als het paard 6 jaar oud is komen er 3 veranderingen in de wrijfvlakken van de snijtanden. als eerst komt er een donkertrechtervormig gat in de wrijfvlakken van de hoeksnijtanden. dan verschijnen er bruine lijnen op de wrijfvlakken van de middelste snijtanden, deze bruine lijnen worden ook wel tandsterren genoemt. daarna vertonen de wrijfvlakken van de tussenliggende snijtanden rechtvormende holtes, die steeds ondieper worden. tussen deze holtes ontstaan tandsterren.
7 jaar oud
de belangrijkste veranderingen gebeuren rond 7 jaar oud. als eerst worden de tandsterren op de snijvlakken van de middelste en tussenliggende snijtanden duidelijker. dan verdwijnen de kroonholtes van de middelste en de tussenliggende snijtanden en worden ze kleiner op de hoeksnijtanden. vervolgens begint er een haak te verschijnen op de achterhoek van de bovenste hoeksnijtanden, die onstaat door ongelijkmatige slijtage van de tanden, deze verdwijnt ongeveer op het 8ste jaar.
8 jaar oud
de haken zijn nu meestal verdwenen, ook de kroonholtes. bij de middelste snijtanden veranderen de wrijfvlakken nu geleidelijk van vorm, ze worden van ovaal naar driehoekig. vanaf 8 jaar wordt het steeds moeilijker om de leeftijd in te schatten.
10 jaar oud
sommige paarden ontwikkelen met ongeveer 10 jaar een tandgroef. deze tandgroef verschijnt aan de bovenkant van de bovenste hoeksnijtanden en ontwikkeld zich naar beneden.
11
Maak jouw eigen website met JouwWeb